SOA

SOA: Seksueel Overdraagbare Aandoening

Het is niet wie je bent, maar het is wat je doet waardoor je risico loopt om een Soa op te lopen.

Je riskeert je gezondheid en zelfs je leven elke keer dat je risico loopt om geïnfecteerd te raken met een Soa.

Kies voor een gezond leven voor jezelf met je familie en vrienden en voorkom een van deze aandoening.

• Je kunt een Soa makkelijk voorkomen door je van seks te onthouden (geen seks).
• Wanneer jij en je partner trouw zijn aan elkaar.
• Altijd op de juiste wijze een condoom te gebruiken.
• Wees bewust van je daden, ze hebben gevolgen.

Wat zijn Soa’s / Soi’s?

Soa’s = seksueel overdraagbare aandoeningen

Soi’s = seksueel overdraagbare infecties

Sommige Soa’s hebben ernstige gevolgen, als ze niet op tijd worden behandeld. Gelukkig zijn de meeste Soa’s gemakkelijk te genezen. Soa’s zijn besmettelijk. Je kunt een Soa hebben zonder dat je er iets van merkt dan kun je de Soa (ongemerkt) doorgeven.

Hoe loop je een Soa op?

Soa’s worden overgedragen via : sperma, bloed, vaginaal vocht en bij contact tussen de slijmvliezen.

Slijmvliezen zitten onder andere in de anus, penis vagina en de mond.

Een aantal Soa’s zijn ook overdraagbaar via het bloed. HIV, hepatitis B en syfilis kun je daarom ook oplopen als gevolg van een onhygiënische tatoeage of piercing, of als je bij drugsgebruik naalden, spuiten of andere attributen van een andere gebruikt.

Tijdens de zwangerschap kunnen HIV, hepatitis B en syfilis worden overgedragen van moeder op kind. HIV hepatitis B, syfilis, chlamydia, herpes genitalis en gonorroe kunnen tijdens de geboorte worden overgedragen op de baby.

 Er zijn verschillende soorten verwekkers; bacteriën, virussen en parasieten. De meeste Soa’s worden opgelopen bij onveilig vrijen.

Waar krijg je GEEN Soa’s van?

Een Soa krijg je niet door uit het kopje van een ander te drinken. Je krijgt het ook niet via een hoestbui, insectenbeten of een vieze wc-bril. Ook in het zwembad of tijdens het sporten loop je geen risico.

Welke Soa’s zijn er

Chlamydia

Chlamydia wordt veroorzaakt door een bacterie die zich nestelt in de slijmvliezen van de geslachtsdelen. Vrouwen merken vaak niets van een chlamydia – infectie. Mannen krijgen vaak één tot enkele weken nadat ze met chlamydia geïnfecteerd klachten in de vorm van een afscheiding en branden in de plasbuisbij het plassen. Ongeveer een kwart van de mannen met een chlamydia infectie krijgt geen of onduidelijke klachten. Zowel voor mannen als voor vrouwen geldt dat een onbehandelde chlamydia – infectie besmettelijk is en je de ziekte ongemerkt kunt doorgeven. Een onbehandelde chlamydia – infectie kan leiden tot onvruchtbaarheid. Een onderzoek op chlamydia doet de arts d.m.v. een uitstrijkje van de penis/ vagina of d.m.v. urineonderzoek. Chlamydia is eenvoudig te genezen met een antibioticakuur.

Gonorroe (druiper)

Gonorroe (druiper) is een Soa, die vaak voorkomt. Als een man gonorroe heeft, merkt hij dat enkele dagen tot twee weken na het onveilig seksueel contact. Hij kan dan last hebben van geelgroene of waterige afscheiding uit de plasbuis. Plassen kan pijn doen. Soms zijn er helemaal geen klachten. Vrouwen merken vaak niets.

Ook als je niets van gonorroe merkt, kan de infectie ernstige gevolgen hebben. Een onbehandelde gonorroe – infectie kan leiden tot onvruchtbaarheid. Om vast te stellen of er sprake is van gonorroe, maakt de arts één of meer uitstrijkjes. Gonorroe wordt behandeld met een antibioticakuur.

Hepatitis B

Hepatitis B is een ernstige, zeer besmettelijke infectie ziekte, die wordt veroorzaakt door het hepatitis B virus. Dit virus dringt de levercellen binnen en veroorzaakt daar een ontsteking. Op den duur kunnen klachten ontstaan, maar het is ook mogelijk dat hepatitis B meteen klachten veroorzaakt. Soms kunnen klachten ook ontbreken. Om vast te stellen of je hepatitis B hebt, wordt een bloedonderzoek gedaan. Bij de eerste zwangerschapscontrole wordt het bloed standaard op hepatitis B onderzocht.

Tegen hepatitis B bestaan nog geen geneesmiddelen. Er bestaat wel een behandeling met een antiviraal middel dat het hepatitis B virus onderdrukt waardoor de lever kan genezen. Je moet je hiervoor wel onder behandeling stellen van een internist.

Syfilis (lues, harde sjanker )

Syfilis is een ernstige Soa. Syfilis wordt veroorzaakt door een bacterie, die zich via het bloed door het gehele lichaam kan verspreiden. Twee tot twaalf weken na infectie met syfilis, kunnen op de plaats waar de infectie plaatsvond, één of meer pijnloze zweertje(s) ontstaan. Bijvoorbeeld op de penis, vagina, anus of mond. Syfilis is goed te genezen als je er op tijd bij bent. Als je met HIV bent geïnfecteerd kunnen de gevolgen van syfilis zich sneller ontwikkelen en / of ernstiger zijn. Om syfilis aan te tonen neemt de arts bloed af en maakt eventueel een uitstrijkje van het vocht uit het zweertje. De behandeling bestaat uit penicilline – injecties.

HIV

Een HIV – infectie is een ernstige SOA. HIV is het virus dat aids veroorzaakt. Dit virus tast het afweersysteem aan, waardoor het lichaam minder goed weerbaar is tegen allerlei ziektes. Wie een HIV – infectie oploopt is niet altijd direct ziek. Het kan soms tien jaren duren voordat er AIDS ontstaat. Een bloedtest kan aantonen of je een HIV – infectie hebt. Er wordt gekeken of er antistoffen tegen HIV in je bloed zitten. Het lichaam maakt deze antistoffen binnen drie maanden nadat je het virus hebt opgelopen aan. Een test kan daarom pas drie maanden na onveilig seksueel contact zekerheid geven over de vraag of je HIV hebt. Een HIV – infectie is niet te genezen, wel te behandelen. Met een combinatie van anti – HIV medicijnen kunnen mensen met HIV vaak langer blijven leven. De kans dat je dan AIDS ontwikkeld wordt kleiner. De behandeling kan zwaar zijn, de medicijnen moeten dagelijks op vaste tijden worden ingenomen en er zijn soms nare bijwerkingen.

Herpes genitalis

Herpes genitalis wordt veroorzaakt door een virus. Kenmerkend voor herpes genitalis zijn de blaasjes of kleine wondjes rond de geslachtsdelen. Herpes wordt overgedragen door in aanraking te komen met de uitslag op de huid, of met het slijmvlies van de mond, penis, anus of vagina van iemand die herpes heeft. Om aan te tonen dat iemand herpes heeft, bekijkt de arts de blaasjes. Eventueel maakt hij / zij een uitstrijkje van het vocht uit de blaasjes. Herpes is niet te genezen. Er zijn wel medicijnen die ervoor zorgen dat een aanval minder pijnlijk is en korter duurt.

Genitale wratten

Wratten op of rond de geslachtsdelen (of de anus ) komen veel voor. Genitale wratten worden bijna altijd overgedragen door onveilig seksueel contact. Ze doen geen pijn, maar kunnen jeuken. Omdat de wratten soms inwendig zitten, worden ze niet altijd opgemerkt. Alleen als er klachten zijn wordt er onderzocht op wratten. De arts zal de wratten bekijken. Behandeling van genitale wratten is intensief. De dokter zal wekelijks een medicijn moeten aanbrengen. De wratten kunnen worden aangestipt. Soms worden de wratten bevroren, weggeschroeid of chirurgisch weggesneden. Die laatste twee behandelingen gebeuren onder verdoving. Welke behandeling gekozen wordt, hangt af van de ernst van de aandoening.

Trichomonas

Trichomonas – infectie is geen ernstige Soa. Trichomonas kan bij vrouwen leiden tot een ontstoken vagina, of urine blaas. Mannen merken meestal niets (of heel weinig ) van een trichomonas – infectie. Je kunt zeer lange tijd een trichomonas – infectie hebben, zonder dat je duidelijke klachten hebt. Trichomonas is goed te behandelen. Om een trichomonas – infectie aan te tonen maakt de arts een uitstrijkje. De behandeling bestaat uit een antibiotica kuur waarbij de partner altijd meebehandeld moet worden.

Candida

Candida is op zich een onschuldig gist. Veel mensen dragen het bij zich zonder het te merken. Candida infectie wordt vaak ‘schimmel – infectie ‘ genoemd. Een candida – infectie ontstaat vrijwel nooit door seksueel contact. Je kunt het wel bij seksueel contact doorgeven. Vooral vrouwen kunnen last hebben van een candida infectie. Candida – infectie is meestal goed te genezen. Om een candida – infectie aan te tonen, maakt de arts soms een uitstrijkje. Behandeling is alleen nodig als er klachten zijn. Meestal wordt een crème voorgeschreven voor in de vagina of op de penis. Vrouwen kunnen ook vaginaal tabletten gebruiken. Soms worden capsules om in te nemen voorgeschreven.

Bacteriële vaginose (Gardnerella)

Bacteriële vaginose is eigenlijk geen SOA, maar een verstoring van het bacteriële evenwicht in de vagina. Door verstoring van het evenwicht ontstaat een minder zuur milieu, waarin bepaalde bacteriën een kans krijgen om overmatig te groeien. Bij vrouwen geef dit een grijswitte afscheiding uit de vagina die meestal onaangenaam ruikt. De aandoening is goed te behandelen. Het vaststellen van bacteriële vaginose gebeurd door de afscheiding onder de microscoop te bekijken en de zuurgraad te bepalen. Alleen als er klachten zijn, is behandeling nodig. De behandeling van bacteriële vaginose bestaat uit een korte medicijnkuur.

Schurft

Schurft wordt meestal door intiem lichamelijk contact overgebracht. Je kunt het ook krijgen door in een bed te slapen van iemand die schurft heeft of diens kleren te dragen. Schurft (scabiës) wordt veroorzaakt door de schurftmijt. De vrouwtjes graven gangetjes in de huid en leggen daar hun eitjes. Deze komen na drie tot vier dagen uit. Schurft veroorzaakt jeuk, maar is verder niet ernstig. Schurft is goed te behandelen. De arts kan onderzoeken of er echt sprake is van schurft door te zoeken naar de schurftmijt. Afhankelijk van de manier waarop de schurft is opgelopen, kan het nodig zijn dat de arts ook onderzoekt doet op andere Soa’s. De arts schrijft een smeersel of crème voor. Om te voorkomen dat de schurft terugkeert, moeten beddengoed, handdoeken en kleren goed worden gewassen op minimaal 60°C. Matrassen en kussens moeten worden gelucht. Huis en bedgenoten moeten ook worden behandeld.

Schaamluis

Schaamluis is een vervelende, maar ongevaarlijke aandoening, die je zelf kunt vaststellen en behandelen. Schaamluis kun je oplopen via seksueel contact, maar ook door gezamenlijk gebruik van kleding, slaapzakken of dicht tegen elkaar aan liggen. Schaamluis is goed te behandelen. Schaamluis kan men zelf vaststellen; aan de schaamharen kan men puntjes zien zitten. Dit zijn de eitjes (neten)of de luisjes zelf. Bij de apotheek zijn middelen tegen luis te koop, bijvoorbeeld loxazol lotion of crème of prioderm lotion. De behandeling moet na een week worden herhaald. Dan is het zeker dat alle eitjes en luisjes dood zijn. Was de kleren die je voor de behandeling aan had op minimaal 60°C. Was ook het beddengoed, zodat de eitjes doodgaan. Laat matras en kussen luchten.